در این مقاله قصد داریم در مورد گرایش های رشته حسابداری با شما صحبت کنیم لطفا تا انتها مقاله را مطالعه بفرمایید تا در مورد حسابداری اطلاعات مفیدی را به دست آورید. حسابداری یکی از رشته هایی است که طرفداران بسیاری دارد و افراد به دلیل بازار کار حسابداری، ترجیح می دهند که در این رشته تحصیل کنند تا بتوانند از آینده شغلی خوبی برخوردار شوند. اما همان گونه که حسابداری از مشاغلی است که بازار کار بسیاری دارد اما به این نکته توجه داشته باشید که یکی از رشته های مهم و پیچیده در شرکت ها و کسب و کارها می باشد و خدمات حسابداری ارائه شده توسط حسابداران به دقت بالایی نیاز دارد. رشته حسابداری شاخه های گوناگونی دارد که ما در این مقاله به توضیح آن ها خواهیم پرداخت. همراه ما در آگاه حساب باشید.
تعریف رشته حسابداری
در تعریف حسابداری باید بگوییم که حسابداری یک زبان است، زبانی که در رابطه با موقعیت مالی یک شرکت اطلاعاتی را فراهم می کند. تحصیل در رشته حسابداری به این معنی است که شما شروع به آموختن یک زبان تخصصی کرده اید. با تحصیل در رشته حسابداری می توانید عملیات مالی هر نوع سازمان و شرکتی را چه خصوصی باشد چه دولتی، بفهمید و با آن ارتباط برقرار کنید. دو نوع حسابداری وجود دارد، حسابداری سنتی و مدرن که با هم تفات هایی دارند و در واقع حسابداری سنتی به سخت افزارهای فیزیکی و نرم افزارهای سنتی برای ذخیره کردن اطلاعات نیاز دارد، در صورتی که حسابداری مدرن از محیط ابری برای ذخیره اطلاعات استفاده می کند. اطلاعات بیشتر سازمان ها و شرکت ها مشابه هم هستند و آن ها را می توان به 3 دسته تقسیم کرد: اطلاعات عملیاتی، اطلاعات حسابداری مالی، اطلاعات حسابداری مدیریتی.
اطلاعات عملیاتی:
در حسابداری اطلاعات عملیاتی شامل آن دسته از اطلاعاتی است که به صورت روزمره مورد استفاده قرار می گیرد تا در این صورت یک سازمان بتواند کسب و کار خود را هدایت کند. به عنوان مثال: بدهی های مشتریان به سازمان باید بررسی شود، حقوق کارمندان باید پرداخت شود، فروش ها باید ثبت گردد، مبلغ بدهی ها به اشخاص و سازمان های دیگر باید نگهداری شود، پول های سازمان باید تحت کنترل باشند و صورت دارایی ها باید شرح داده شود. بدین صورت اطلاعات عملیاتی مقدار زیادی از حجم اطلاعات حسابداری را به خود اختصاص داده است و مبنای دو دسته دیگر اطلاعات حسابداری است.
اطلاعات حسابداری مالی:
از این اطلاعات سهامداران سازمان، مدیران، بستانکاران، بانک ها، دولت، عموم مردم و … استفاده می کنند زیرا در این صورت می توانند در مورد سازمان و عملکرد آن تصمیم بگیرند. با استفاده از این اطلاعات حسابداری مالی، سهامداران ارزش سرمایه گذاری خود را برآورد می کنند. مدیران می خواهند بدانند سازمان آن ها در مقایسه با دیگر شرکت ها چطور عمل کرده است؟ بانک ها و بستانکاران با این اطلاعات می فهمند که آیا سازمان توانایی پرداخت بدهی هایش را دارد؟ چنانچه هر سازمانی برای ثبت موقعیت مالی سیستم خاص خود را به کار می گرفت، استخراج این نوع از اطلاعات کار بسیار سختی می شد. اطلاعات حسابداری مالی درباره ی قوانین پایه ای مربوط به نحوه ی گزارش دهی است و هدف یکپارچگی گزارش های مالی را دنبال می کند.
اهمیت رشته حسابداری
مهم ترین قسمت هر کسب و کاری بخش حسابداری آن می باشد که این قسمت شامل ثبت، طبقه بندی و گزارش صورت های مالی است تا اطلاعات لازم را در اختیار افرادی که نیاز دارند قرار بدهد. از وظایف مهم یک حسابدار می توانیم موارد زیر را نام بریم:
- نظارت و کنترل بر تمامی موقعیت های مالی شرکت
- کمک به رشد و توسعه مالی و اقتصادی شرکت
- کمک به کاهش هزینه و افزایش درآمد و سود
- مدیریت هزینه ها و مخارج سازمان و شرکت
- تفکیک هزینه های ضروری از هزینه های اضافی
- کمک به مدیریت و سرمایه گذاری در بلند مدت
در زمان های گذشته برای حساب کردن دخل و خرج از یک چرتکه و قلم و دفتر استفاده می کردند تا اطلاعات را ثبت و بررسی کنند، اما در دنیای امروزی برخلاف گذشته از کامپیوتر و ماشین حساب ها برای محاسبه اعداد استفاده می شود. با بیشتر شدن موسسه ها و نیاز آن ها به اطلاعات صحیح در زمان تصمیم گیری های مهم مدیران، سبب بیشتر شدن اهمیت رشته حسابدار در سازمان های گوناگون شد. اطلاعات حسابداری از زیر مجموعه های مهم سیستم اطلاعات مدیریت است که این اطلاعات از نظر کیفیت به گونه ای باید باشد تا در زمان تصمیم گیری های مهم از آن ها بتوان استفاده کرد. رشته حسابداری به این دلیل اهمیت دارد که، خلاصه ای از اطلاعات حسابداری را از میان انبوه داده ها استخراج می کند تا برای استفاده کنندگان معنا داشته باشد.
رشته حسابداری در تمام مراکز از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا استفاده از سیستم حسابداری مورد اعتماد به مدیریت مالی در شرکت ها کمک فراوانی می کند. به عنوان مثال در سازمان ها و شرکت ها، رشته حسابداری به دلیل تجزیه و تحلیل اطلاعات جهت توسعه پایدار دولت و سازمان ها و سایر شغل ها اهمیت دارد. همچنین مدیریت صحیح مالی سبب می شود تا کسب و کارها بیشتر به موفقیت دست یابند. بنابراین از اهمیت های مهم رشته حسابداری در سازمان ها می توان به 3 مورد اشاره کرد:
- شناسایی مشتری های بدحساب
- بررسی هزینه و درآمدهای حاصل از فروش
- بودجه بندی و آگاهی از تغییرات موجود در بازار
حسابداری در کسب و کارها به حدی اهمیت دارد که توصیه می شود حتی اگر نمی توانید حسابدار تمام وقت استخدام کنید، از یک حسابدار به صورت پاره وقت استفاده نمایید، زیرا حسابداران در ارائه گزارش های مالی سازمان و شرکت و همچنین طراحی سیستم منظم مالی بسیار کمک می کنند. حسابدارها صورت حساب های ترازنامه، درآمد کل و حقوق سهامداران را بررسی می کنند و طبق این موارد، نقش مهمی در تصمیم گیری شکست یا موفقیت یک سازمان دارند.
شرکت ها و سازمان ها معمولا از حسابداری مالی و مدیریت استفاده می کنند زیرا حسابداری مدیریت، وظیفه کنترل و بررسی هزینه های کسب و کار و تقسیم کردن آن ها به خدمات و کالای ارائه شده توسط شرکت مربوطه را بر عهده دارد. این در صورتی است که حسابداری مالی گزارش های مالی را مطابق اطلاعات مالی و شرکت، تهیه می کند و طبق گزارش های مالی تصمیم هایی در زمینه کار و سرمایه گذاری گرفته می شود.
15 گرایش رشته حسابداری
حسابداری با توجه به نیاز هر کسب و کاری متفاوت است، در دانشگاه نیز شاخه های مختلفی برای رشته حسابداری وجود دارد و اگر شخصی قصد ادامه تحصیل داشته باشد، گرایش های حسابداری در مقطع ارشد و دکتری با کارشناسی متفاوت است. در این قسمت از مقاله به توضیح و بررسی گرایش های حسابداری خواهیم پرداخت:
- حسابرسی
- حسابداری مالی
- حسابداری مدیریت
- حسابداری دولتی
- حسابداری هزینه
- حسابداری صنعتی
- حسابداری مالیاتی
- حسابداری حقوقی
- حسابداری عمومی
- حسابداری فروشگاهی
- حسابداری صندوق
- حسابداری بودجه ای
- حسابداری سیستم ها
- حسابداری اجتماعی
- حسابداری موسسات غیر انتفاعی
حسابرسی:
حسابرسی (Auditing) از مهم ترین شاخه های حسابداری است. افرادی که امور حسابرسی را انجام می دهند، یعنی حسابرسان می توانند هم داخلی و هم خارجی باشند. حسابرسان خارجی به طور جداگانه ازسوی موسسات حسابرسی برای انجام امور حسابرسی به شرکت فراخوانده می شوند، اما حسابرسان داخلی معمولا همان حسابداران شرکت هستند.
حسابداری مالی:
حسابداری مالی (Financial Accounting) یا حسابداری گزارشگری، از زیر شاخه های حسابداری است. هدف از حسابداری مالی این است که صورت های مالی نگارش و تنظیم شوند. گزارش های تهیه شده از طریق حسابداری مالی، برای تامین نیازهای مختلف درون سازمانی و برون سازمانی ارائه می شود و کمک می کند به تصمیم گیری برای سرمایه گذاری، انعقاد قرارداد و تمام گزارش های مالی شرکت. بیشترین استفاده کننده از اطلاعات حسابداری مالی، بانک ها هستند به طوری که بستانکاری ها و اعتبارات با در نظر گرفتن صورت های مالی لحاظ می شود.
حسابداری مدیریت:
حسابداری مدیریت (Managerial Accounting) از زیر شاخه های رشته حسابداری است که گزارش هایی مانند ارائه قیمت تمام شده محصولات، هزینه ها و قیمت فروش خدمات و برآورد میزان تولید در زیر شاخه حسابداری مدیریت انجام می شود. حسابداری مدیریت به بررسی ظرفیت تولید و تجهیزات و منابع می پردازد. اگر بخواهیم دقیق تر به حسابداری مدیریت بپردازیم، در واقع هدف از این شاخه، افزایش توان مدیران در تصمیم گیری های مالی و تعیین راهبردهای اقتصادی برای شرکت ها است. افرادی که در این زیر شاخه تحصیل کرده اند به عنوان مدیرعامل، عضو هیئت مدیره و یا به عنوان مشاور در کنار مدیران ارشد شرکت ها مشغول به کار می شوند.
حسابداری دولتی:
حسابداری دولتی (Governmental Accounting) یکی دیگر از شاخه های حسابداری است و وظیفه آن کنترل هزینه های دولتی است. بنابراین تربیت حسابداران دولتی باعث مدیریت مخارج دولتی می شود. حسابداری دولتی میزان هزینه و درآمد دولت ها را پیش بینی و کنترل می کند. به عنوان مثال دولت هر سال برای ارائه بودجه به مجلس به حسابداران دولتی نیاز دارد.
حسابداری هزینه:
حسابداری هزینه (Cost Accounting) از شاخه های رشته حسابداری است و مهم ترین هدف حسابداری هزینه این است که به واحد مدیریت در تعیین بها و کنترل هزینه های تولید کمک کند. این شاخه از حسابداری، ضایعات، نشت و کمبود را در تمام مراحل تولید و بازاریابی نمایش می دهد. وظایف رشته حسابداری هزینه:
- ارزیابی هزینه محصول و خدمات
- بررسی هزینه ها از نظر ساختاری و عوامل اداری
- بررسی بهای تمام شده محصول با درنظر گرفتن تمامی عوامل دخیل در تولید
حسابداری صنعتی:
حسابداری صنعتی (Industrial Accounting) شاخه ای از رشته حسابداری است که در کشورهای در حال توسعه طرفداران فراوانی دارد و از آینده شغلی خوبی برخوردار است. حسابداری صنعتی برای تعیین قیمت تمام شده محصول از دوران انقلاب صنعتی به کار گرفته شده و اصلی ترین هدف آن تخمین و برآورد بهای تمام شده و عوامل بخش تولید است. در نتیجه می توان گفت که حسابداری صنعتی با حسابداری هزینه در ارتباط است.
حسابداری مالیاتی:
حسابداری مالیاتی (Tax Accounting) یکی از شاخه های رشته حسابداری است که وظیفه آن تنظیم اظهارنامه مالیاتی و محاسبه میزان مالیات بر درآمد طبق قوانین و مقررات می باشد. افرادی که در بخش حسابداری مالیاتی فعالیت می کنند باعث به حداقل رساندن پرداخت مالیات، تهیه صورت های مالی برای گزارش های مالیاتی، راهکار کاهش مالیات و مشاوره در زمینه تاثیر مالیات بر کسب و کار شرکت کمک می کنند. حسابداران مالیاتی باید به قوانین مالیاتی کشور خود مسلط باشند زیرا در کشورهای مختلف قوانین مالیاتی متفاوت است.
حسابداری حقوقی:
حسابداری حقوقی (Forensic Accounting) ترکیبی از حسابداری، حسابرسی و روش های بازرسی است که برای بررسی تراکنش های مالی در یک پرونده قانونی مثل: کلاهبرداری، پرونده های حل اختلاف و اثبات ادعا استفاده می گردد. حسابداری حقوقی برای بازسازی اطلاعات مالی در پرونده هایی که اطلاعات کاملی در آن ها به هر دلیلی وجود ندارد، استفاده می شود و حسابدار در این گرایش به صورت پروژه ای و یا به طور مشاوره مشغول به کار می شود.
حسابداری عمومی:
حسابداری عمومی (Public Accounting) از شاخه های حسابداری است و در سازمان هایی که به مشتریان خود خدمات مالی ارائه می دهند انجام می شود. از جمله خدماتی که حسابداری عمومی به مشتریان خود ارائه می دهد مانند:
- تسلیم اظهارنامه مالیاتی
- انتخاب سیستم حسابداری به مشتریان
- تحلیل صورت های مالی و مشاوره در زمینه راهبرد کسب و کار
- بررسی صورت های مالی و پشتیبانی سیستم های حسابداری مشتریان
حسابداری فروشگاهی:
حسابداری فروشگاهی (Store Accounting) شاخه از رشته حسابداری است که وظیفه آن بررسی موجودی انبار، کنترل حساب های دریافتنی و پرداختنی، چک ها و رسیدها و … می باشد. هدف حسابداری فروشگاهی، سرعت و دقت در محاسبه بدون معطل گذاشتن مشتری می باشد.
حسابداری صندوق:
حسابداری صندوق (Fund Accounting) شاخه ای از حسابداری است که برای اشخاص غیر انتفاعی مانند موسسات و دولت ها می باشد و معمولا منابع مالی کمی دارند. هدف حسابداری صندوق، دستیابی به سود نیست بلکه حسابداری صندوق وسیله ای برای دستیابی به اهداف شرکت مادر است. در حسابداری صندوق مقادیر وجوه ویژه و عمومی از هم متمایز می شوند زیرا صندوق عمومی برای فعالیت های روزانه مانند پرداخت دستمزد است و این در حالی است که صندوق وجوه ویژه برای تعهدات خاص مانند میزبانی یک رویداد به کار می رود.
حسابداری بودجه ای:
این شاخه از حسابداری، وظیفه بررسی، تهیه و تنظیم بودجه با توجه به نتایج فعالیت های مالی و مقایسه بودجه تنظیم شده با نتایج واقعی عملیات مالی را بر عهده دارد. در حسابداری بودجه ای روش های مختلف تهیه بودجه آموزش داده می شود.
حسابداری سیستم ها:
در حسابداری سیستم ها آموزش هایی برای یک سیستم حسابداری مناسب ارائه می شود. این آموزش ها با توجه به نوع فعالیت، کمیت و کیفیت کار و همچنین میزان سرمایه آن موسسه می باشد. این سیستم های ارائه شده چگونگی گردش کارها را معین می سازد.
حسابداری اجتماعی:
حسابداری اجتماعی از جدیدترین رشته های حسابداری است که برای اندازه گیری هزینه ها و فواید اجتماعی آن ها مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال اندازه گیری الگوی ترافیک بخش های پرجمعیت یک کشور، نمونه ای از حسابداری اجتماعی است که دولت با استفاده از آن، موثرترین شیوه استفاده از منابع حمل و نقل را برای راحتی کار تجارت و تامین محیط زیست مناسب برای ساکنین منطقه ایجاد می نماید.
حسابداری موسسات غیر انتفاعی:
این شاخه از رشته حسابداری در مورد سیستم و عملیات حسابداری سازمان های غیر انتفاعی مانند موسسه های خیری و آموزشی است. مهم ترین عامل در این شاخه، فراگرفتن سیستمی است که پیروی دقیق مدیریت از محدودیت های ایجاد شده از سوی قوانین یا اشخاص تامین کننده منابع مالی موسسه را تضمین کند.
کدام گرایش حسابداری بهتر است؟
پس از توضیحاتی که در مورد گرایش های حسابداری مطالعه کردید، حتما این سوال برای شما به وجود می آید که از میان گرایش های مختلف رشته حسابداری کدام بهتر و با بازار کار بیشتر است؟ به طور کلی باید بگوییم که تمام گرایش های حسابداری از اهمیت بالایی برخوردار هستند و هر کدام بازار کار مخصوص خود را دارند زیرا تمام کسب و کارها در هر جای ایران برای بهبود گردش مالی و مدیریت آن به حسابدار نیاز دارند، بنابراین حسابداری در مقایسه با سابر رشته دارای آینده شغلی بهتری است.
کلام آخر
از عزیزانی که مقاله گرایش های رشته حسابداری را تا انتها مطالعه کردند بسیار سپاس گزاریم. ما در این مقاله به بررسی و توضیح رشته حسابداری و شاخه های آن پرداختیم. امیدواریم مطالب گفته شده برایتان مفید باشد. در صورت داشتن سوال، انتقاد و یا پیشنهاد می توانید در سایت برای ما کامنت بگذارید.