گزارشات فصلی – ماده 169 و 169 مکرر ق . م .م

ماده 169 قانون مالیات مستقیم:  مادة 169 ـ سازمان امور مالیاتی کشور می تواند در صورتیکه به منظور تسهیل در تشخیص درآمد مؤدیان مالیاتی کاربرد وسایل و روش ها و صورت حسابها و فرم هایی را جهت نگهداري حساب براي هر گروه از آنان ضروري تشخیص دهد مراتب را تا آخر دي ماه هر سال در یکی از روزنامه هاي کثیرالانتشار آگهی کند و مؤدیان از اول فروردین سال بعد مکلف به رعایت آنها می باشند، عدم رعایت موارد مذکور در مورد مؤدیانی که مکلف به نگهداري دفاتر قانونی هستند موجب بی اعتباري دفاتر مربوط خواهد بود و در مورد سایر مؤدیان موجب تعلق جریمه اي معادل بیست درصد مالیات منبع مربوط می باشد.

در ابتدا سازمان امور مالیاتی نسبت به تقسیم بندي مشاغل بر حسب گروه هاي شغلی به 3 دسته اقدام کرده بوده و هر کدوم از دسته ها موظف به انجام عملیات خاصی نموده بود که عبارت بودند از بندهاي الف و ب و ج که در حالت قبل اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع بندهاي (الف) و (ب) مادة (95) این قانون مکلف به نگهداري صورت حسابهاي مربوط به خریدهاي خود در سال عملکرد و سال بعد از آن بودند.

این دسته بندي اکنون تغییر کرده به گروه های 1 و 2 و 3

شاخص انتخاب:

مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده (قبل از کسر معافیت) هرکدام که بیشتر باشد به شرح ذیل تقسیم می شوند:

گروه اول : بیشتر از مبلغ 30 میلیارد ریال

گروه دوم : بیشتر از مبلغ 10 میلیارد ریال تا مبلغ 30 میلیارد ریال

گروه سوم : مودیانی که در گروههاي اول و دوم قرار نمی گیرند.

تبصره1 : در مواردي که صرفا ارائه خدمات باشد،50 ٪ مبالغ تعیین شده ملاك عمل می باشد.

تکالیف قانونی صاحبان مشاغل مشمولین گروه اول آیین نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی ق . م . م :

این گروه از صاحبان مشاغل مکلف به نگهداري دفاتر روزنامه و کل یا سایر دفاتر حسب مورد دستی یا ماشینی ( مکانیزه – الکترونیکی ) متکی به اسناد و مدارك می باشند.

تکالیف قانونی صاحبان مشاغل مشمولین گروه دوم آیین نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی ق . م . م :

این گروه از صاحبان مشاغل مکلفند براي هر سال مالیاتی اسناد و مدارك مربوط به معاملات خود از قبیل اسناد درآمدي فروش کالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها و اسناد خرید کالا ، خدمات و دارایی و سایر اسناد هزینه هاي انجام شده را به تفکیک و ترتیب تاریخ وقوع هر یک از رویدادهاي مالی نگهداري و صورت درآمد و هزینه خود را ماهانه به شرح فرم زیر و بر اساس آن تنظیم نمایند.

تکالیف قانونی صاحبان مشاغل مشمولین گروه سوم آیین نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی ق . م . م:
این گروه از صاحبان مشاغل مکلفند براي هر سال مالیاتی اسناد و مدارك مربوط به معاملات خود از قبیل اسناد درآمدي فروشکالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها و اسناد خرید کالا و خدمات و سایر اسناد هزینه هاي انجام شده را نگهداري و خلاصه درآمد و هزینه سالانه خود را به شرح فرم زیر تنظیم نمایند.

نصاب معاملات فصلی :
1- ثبت تجمیعی و بدون شماره اقتصادي محدود به عملیات خرید بوده و شامل فروش نمی باشد.
2- فقط اشخاص حقیقی را می توان بصورت تجمیعی ثبت نمود و کلیه اشخاص حقوقی حتی اگر معامله با آنها زیر نصاب باشد را باید با شماره اقتصادي و بصورت غیر تجمیعی ثبت نمود.
3- نصاب از 10 %به 5 %کاهش یافته است.
بدین صورت که در سال 95 نصاب معاملات کوچک دولتی 200،000,000 ریال است تا 5 % آن یعنی 10،000,000ریال براي خرید هاي از اشخاص حقیقی نیاز به ثبت شماره اقتصادي نبوده و میتوان آن معاملات را بصورت تجمیعی ثبت نمود.
اما اصلا نصاب معاملات چیه و چه کاربردي داره ؟
حد نصاب معاملات همه ساله توسط هیئت دولت تعیین و به وزارت اقتصاد و امور دارایی ابلاغ میشه . قبلا کاربردش در مورد آیین نامه برگزاري مناقصات دولتی بود که هر کدوم از حد نصابهاي اعلام شده شرایط ویژه اي داشتند و مثلا معاملات کوچک نیاز به مناقصه نداشت و در اختیار مدیران عامل ادارات دولتی بود که بدون برگزاري مناقصه عملیات پیمان رو به پیمانکاري واگذار کنند یا مثلا براي معاملات متوسط حداقل سه متقاضی باید شرکت میکردند و ….

مهلت رسیدگی معاملات فصلی طبق آیین نامه اجرایی جدید ماده 169 مکرر ؛
مهلت رسیدگی سازمان امور مالیاتی به چگونگی انجام تعهدات مودیان، 5 سال تعیین شده است. یعنی نگهداري اسناد و دفاتر و مدارك حسابداري حداقل تا 5 سال جهت رسیدگی معاملات فصلی اجباري می باشد.البته رسیدگی ارزش افزوده نیز تاکنون فاقد سقف زمانی می باشد .
عدم انجام تکالیف قانونی مقرر در ماده 169
-1عدم صدور صورتحساب فروش کالا و ارائه خدمات 1 % مبلغ مورد معامله
-2عدم درج شماره اقتصادي خود یا طرف معامله 2 % مبلغ مورد معامله
-3استفاده از شماره اقتصادي خود براي معاملات دیگران یا استفاده از شماره اقتصادي دیگران براي معاملات خود 2 % مبلغ مورد معامله
-4عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده به سازمان امور مالیاتی طبق روشهاي تعیین شده 1 % مبلغ معاملاتی که فهرست آنها ارائه نشده است.
تبصره- درصورت انجام همزمان تخلفات ردیف 1 و 2 در هر معامله ، جریمه قابل محاسبه و مطالبه حداکثر معادل 2 % مبلغ همان معامله می باشد.

نحوه رسیدگی و مطالبه جرائم توسط ادارات امور مالیاتی و تکالیف مودیان:

ادارات امور مالیاتی مربوط، مکلفند فهرست معاملات و هرگونه اسناد و مدارك مرتبط با شماره اقتصادي را مورد بررسی قرار دهند و نیز براساس اختیارات قانونی و وفق مفاد دستور العمل ماده 169 مکرر و رعایت سایر مقررات قانونی ضمن اعلام نظارت دوره اي و کنترل مستمر بر جریان فعالیتهاي اقتصادي مودیان، بررسی هاي لازم را در صورت دوره هاي فصلی و سالانه از اشخاص مشمول این دستورالعمل بعمل آورند.
ماموران اداره مالیاتی حین رسیدگی با تخلفاتی که بیان کردم مواجه شدند ضمن تنظیم گزارش تخلفات انجام شده . جرائم متعلقه رو با رعایت مهلت قانونی ماده 157 مطالبه می کنند اگه هم در حین رسیدگی به موارد مانند جعل و تقلب و تبانی و . برخورد کنند موظف هستند تا گزارش این تخلفات رو به دادستان انتظامی مالیاتی ارسال کنند تا مرتکبین مورد پیگیري قضایی نیز قرار بگیرند هر چند که پیگیري قضایی و مطالبه جرائم مالیاتی باهم دیگه منافاتی نداره و هر کدوم سیر قانونی خودشو انجام میده یعنی کسی که در این موارد دچار تخلفی میشه اگه تخلفاتش از نوع جرائم عمومی و جزایی باشه علاوه بر اینکه باید جرائم مالیاتی متعلق رو بپردازه . از نظر قضایی نیز باید عواقب جرائمی رو که مرتکب شده عهده دار بشه