مالیات یکی از مبالغی است که در هر کشوری بابت توسعه و پیشرفت آن جامعه از مردم آن گرفته می شود. با توجع به این موضوع که در هرجامعه ای افرادی با سطح اقتصادی متفاوت وجود دارند، قانو گذار برای افرادی که از سطح پایین اقتصادی برخوردارند، آنها را از پرداخت مالیات را معاف کرده است تا فشار اقتصادی کمی به آنها وارد شود. سقف معافیت مالیاتی طبق قانون مالیات های کشور برای سال 1402 اعلام شده است و ما در ادامه این مطلب به توضیح بیشتر در مورد آخرین قوانین مالیات اشخاص حقیقی در سال 1403 خواهیم پرداخت برای اطلاعات بیشتر در آگاه حساب همراه ما باشید.
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی یا صاحبان مشاغل
بر اساس آخرین قوانین مالیات اشخاص حقیقی، محاسبه این مالیات بر اساس قوانین مالیاتی مشخصی انجام می‌شود. طبق ماده 97 قانون مالیاتهای مستقیم، این افراد موظف هستند تا پایان خرداد ماه هر سال، اظهارنامه مالیاتی خود را که شامل گزارش درآمدها و هزینه‌های سال مالی گذشته است، به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. نحوه محاسبه مالیات بر اساس ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم و به صورت پلکانی است:
- برای درآمد تا 500 میلیون ریال: نرخ 15 درصد
- برای درآمد بین 500 میلیون تا یک میلیارد ریال: نرخ 20 درصد
- برای درآمد بیش از یک میلیارد ریال: نرخ 25 درصد
این ساختار پلکانی به این معنی است که افراد با درآمد بالاتر، درصد بیشتری از درآمد خود را به عنوان مالیات پرداخت می‌کنند. علاوه بر این، قانون‌گذار مشوق‌هایی را برای افزایش شفافیت مالی در نظر گرفته است. اگر شخصی نسبت به سال قبل، 10 درصد افزایش درآمد ابرازی داشته باشد، میتواند از یک درصد تخفیف در نرخ مالیاتی بهره‌مند شود. این تخفیف میتواند تا سقف 5 درصد ادامه یابد. البته برای استفاده از این مشوق، فرد باید بدهی مالیاتی سال قبل را تسویه کرده و اظهارنامه مالیاتی را به موقع ارائه داده باشد.
هزینه‌های قابل قبول صاحبان مشاغل
هزینه‌های قابل قبول مالیاتی، مخارجی هستند که قانون‌گذار اجازه کسر آنها را از درآمد مشمول مالیات داده است. این موضوع برای صاحبان مشاغل بسیار مهم است، زیرا به کاهش میزان مالیات پرداختی آنها کمک می‌کند. طبق ماده 147 قانون مالیاتهای مستقیم، هزینه‌های قابل قبول باید در حد متعارف، مستند و مرتبط با کسب درآمد باشند. ماده 148 این قانون نیز به طور مفصل‌تر به انواع هزینه‌های قابل قبول اشاره کرده است.
برخی از مهمترین هزینه‌های قابل قبول عبارتند از:
- هزینه خرید کالا و مواد اولیه مصرفی
- حقوق و دستمزد کارکنان
- اجاره محل کسب و کار
- هزینه‌های جاری مانند آب، برق، گاز و تلفن
- هزینه‌های تعمیر و نگهداری
- هزینه‌های بیمه مرتبط با کسب و کار
- هزینه‌های تحقیق و توسعه، آموزش و تبلیغات
- استهلاک دارایی‌ها طبق قوانین مربوطه
- خسارت‌های وارده به کسب و کار که تحت پوشش بیمه نیستند
- هزینه‌های رفاهی کارکنان در حد نصاب قانونی
نکته مهم این است که تمامی این هزینه‌ها باید با اسناد و مدارک معتبر قابل اثبات باشند. در غیر این صورت، ممکن است سازمان امور مالیاتی از پذیرش آنها خودداری کند. استفاده صحیح و قانونی از این هزینه‌های قابل قبول میتواند به کاهش قابل توجه درآمد مشمول مالیات و در نتیجه کاهش میزان مالیات پرداختی منجر شود؛ که برای صاحبان مشاغل یک راهکار مهم در مدیریت مالیاتی کسب و کارشان محسوب می‌شود.
بخشنامه مالیات حقوق اشخاص حقیقی در سال 1403
در این بخش از مطلب به توضیح کامل بخشنامه مالیات حقوق اشخاص حقیقی در سال 1403 می پردازیم، برای اطلاعات بیشتر همراه ما باشید:
آئین نامه :230761 تاریخ (1399/8/14)
آئین نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1394/4/31
وزیر امور اقتصاد و دارایی به پیشنهاد شماره 23013 مورخ 94/11/28 سازمان امور مالیاتی کشور و به استناد به ماده 95 اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 94/4/31 آئین نامه اجرایی این ماده را به شرح زیر تصویب نمود.
آئین نامه مربوط به نوع دفاتر ،اسناد و مدارک و روشهای نگهداری و نمونه اظهارنامه مالیاتی و نحوه ارائه برای رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات موضوع ماده 95 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم
تعاریف:
نکته:قبل از سال 94 طبقه بندی گروه ها شامل گروه الف ،گروه ب و گروه ج بود ،در آئین نامه اصلاحی گروه ها به گروه اول ،گروه دوم و گروه سوم تغییر یافته است.
ماده 1 : در این آئین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح ذیل به کار می روند:
سازمان : سازمان امور مالیاتی کشور
قانون : قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال 1366 و اصلاحی های بعدی آن
دفتر روزنامه: دفتری است که کلیه معاملات و رویدادهای مالی با رعایت اصول و ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر و اصول و ضوابط استانداردهای حسابداری ،در آن ثبت میگردد. دفتر مذکور می تواند دستی یا ماشینی (مکانیزه-الکترونیکی) باشد.
دفتر کل: دفتری است که عملیات ثبت شده در دفتر یا دفاتر روزنامه بر حسب سر فصل یا کد گذاری حسابها در صفحات مخصوص آن ثبت می شود به ترتیبی که تهیه صورتهای مالی از آن امکان پذیر باشد. دفتر مذکور میتواند دستی یا ماشینی (مکانیزه-الکنرونیکی) باشد.
دفتر روزنامه و کل مشترک: دفتری است که دارای ستونهائی برای سرفصل حسابهای متفاوت باشد ،به طوری که اشخاص حقوقی و حقیقی با ثبت و نگهداری دفتر مذکور بر طبق اصول و ضوابط استانداردهای حسابداری بتوانند نتایج عملیات خود را از آن استخراج و صورتهای مالی لازم را تهیه نمایند.
دفتر معین: دفتری است برای مجزا کردن حسابهای دفتر کل.
سایر دفاتر: دفاتری که به استناد مقررات قانونی مربوط از جمله قانون محاسبات عمومی و قانون شهرداریها به عنوان دفاتر مورد استفاده قرار می گیرند.
اظهارنامه مالیاتی: فرمی است به منظور اظهار درآمدها ،هزینه ها ،دارائیها ،بدهیها ،سرمایه ،معافیتها و درآمد مشمول مالیات ،مالیات ،بخشودگی های مالیاتی و همچنین اطلاعات هویتی و مکانی.
سند حسابداری: فرمی است کاغذی یا ماشینی که یک یا چند رویداد مالی و محاسباتی طبق اصول و ضوابط حسابداری در آن ثبت و حاوی تجزیه حسابها و توضیحات مربوط به آن میباشد.و با تائید اشخاص مجاز قابل ثبت در دفاتر می باشد.
مدارک حساب: مستنداتی که بیانگر وقوع یک یا چند فعالیت یا رویداد مالی بوده و اسناد حسابداری یا دفاتر بر مبنای آنها تنظیم و تحریر می گردد.
گروه بندی مودیان صاحبان مشاغل
ماده 2: صاحبان مشاغل بر اساس شاخصها و معیارهایی از قبیل نوع و یا حجم فعالیت به شرح ذیل گروه بندی می شوند:
1-گرو الف 2-گروه ب 3-گروه ج
الف : حجم فعالیت:
گروه الف:مودیانی که مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا 10 برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده(قبل از کسر معافیت) طبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال 1391 و به بعد که تا تاریخ پایان دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد ، هر کدام بیشتر از مبلغ 30 میلیارد ریال و بیشتر باشد.
گروه ب:مودیانی که مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا 10 برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده(قبل از کسر معافیت) طبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال 1391 و به بعد که تا تاریخ پایان دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد. هر کدام بیشتر از مبلغ 10 میلیارد و تا 30 میلیارد ریال باشد.
گروه ج:مودیانی که در گروه های الف و ب قرار نمیگیرند ، جزء گروه ج محسوب می شوند.
تبصره1:در مواردی که صرفا ارائه خدمات باشد ،50 درصد مبالغ تعیین شده ملاک عمل میباشد.
تبصره 2 :در مشارکت مدنی جمع مبلغ فروش کالا و خدمات و یا درآمد مشمول مالیات قطعی شده کلیه شرکا ملاک عمل میباشد.
تبصره 3 :مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل بر اساس فعالیت مودی در سال قبل میباشد.
ب:نوع فعالیت اشخاص ذیل فارغ از حجم فعالیت موضوع بند الف فوق از لحاظ انجام تکالیف موضوع این آئین نامه جزء مودیان گروه الف محسوب می شوند.
1-دارندگان کارت بازرگانی(وارد کنندگان و صادر کنندگان)
2-صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی و بهره برداران معادن دارای جواز تاسیس و پروانه بهره برداری از وزارتخانه ذی ربط
3-صاحبان هتل های سه ستاره و بالاتر
4-صاحبان بیمارستان ها ،زایشگاه ها ،کلینیک های تخصصی
5-صاحبان مشاغل صرافی
6-فروشگاه های زنجیره ای دارای مربوط فعالیت وزارتخانه ذی ربط
تبصره 1:مودیان مالیاتی که در هر گروه قرار میگیرند تا سه سال بعد ،از نظر انجام تکالیف قانونی در طبقات پایین تر قرار نخواهند گرفت.
تبصره 2:در دو سال اول شروع فعالیت صاحبان مشاغل به استثناء مودیانی که بر اساس نوع فعالیت در گروه الف قرار میگیرند ،اتخاب گروه و انجام تکالیف قانونی مربوط به انتخاب مودی خواهد بود.
تبصره 3:صاحبان مشاغلی که در گروه های ب یاج قرار می گیرند ،می توانند در هر سال مالیاتی نسبت به انجام تکالیف گروه بالاتر اقدام نمایند.در این صورت مکلف به رعایت مقررات مربوط خواهند بود.
اظهارنامه مالیاتی و نحوه ارائه ی آن
ماده 3: فرم اظهارنامه های مالیاتی برای صاحبان مشاغل موضوع این آئین نامه برای هر یک از گروه های الف ،ب ،ج باید حداقل شامل موارد زیر باشد:
گروه الف:
1-اطلاعات هویتی
1-1-اطلاعات هویتی و مکانی
2-1-مجوزهای فعالیت اقتصادی
2-درآمد مشمول مالیات ،بخشودگی های مالیاتی ،معافیت های قانونی و مالیات متعلق
3-موجودی مواد و کالا در اول و پایان دوره
4-واردات و صادرات کالاها و خدمات
5-صورتحساب سود و زیان
6-ترازنامه
7-اطلاعات شرکاء
8-اطلاعات حسابهای بانکی مربوط به فعالیت شغلی
گروه ب:
1-اطلاعات هویتی
1-1-اطلاعات هویتی و مکانی
2-1-مجوزهای فعالیت اقتصادی
2-درآمد مشمول مالیات ،بخشودگی های مالیاتی ،معافیت های قانونی و مالیات متعلق
3-موجودی مواد و کالا در اول و پایان دوره
4-صورت درآمد و هزینه(اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات و هزینه های مربوط)
5-اطلاعات اموال و دارایی های مربوط به فعالیت شغلی
6-اطلاعات شرکاء
7-اطلاعات حسابهای بانکی مربوط به فعالیت شغلی
گروه ج:
1-اطلاعات هویتی
1-1-اطلاعات هویتی و مکانی
2-1-مجوزهای فعالیت اقتصادی
2-درآمد مشمول مالیات ،بخشودگی های مالیاتی ،معافیت های قانونی و مالیات متعلق
2-1-خلاصه درآمد و هزینه (اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات و هزینه های مربوط)
2-2-اطلاعات شرکا
3-2-اطلاعات حسابهای بانکی مربوط به فعالیت شغلی
تبصره:در مواردی که هر یک از اقلام اطلاعاتی فرم اظهارنامه مایاتی صاحبان مشاغل برای هر یک از مودیان فاقد موضوعیت باشد ،عدم تکمیل آن خللی به اعتیار اظهارنامه وارد نخواهد کرد.
ماده 4: مودیان موضوع این آئین نامه مکلفند اظهارنامه مالیاتی خود را برای هر سال مالیاتی (بصورت انفرادی یا مشارکت) در موعد مقرر قانونی به صورت الکترونیکی تسلیم نمایند.
تبصره:تسلیم اظهارنامه در اجرای ماده 178 قانون مورد پذیرش می باشد.
مشخصات دفاتر:
ماده5 : انواع دفاتر موضوع این آئین نامه عبارتند از:
- دفتر روزنامه
- دفتر کل
- دفتر روزنامه و کل مشترک
- دفتر معین
- سایر دفاتر
اصلاح مواد 2و3 آئین نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم
پیرو بخشنامه شماره 200/96/72 مورخ 25/5/1396 ،200/96/41 مورخ 20/3/1396 و 200/94/118 مورخ 9/12/1394 موضوع ابلاغ آئین نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 31/4/1394 و اصلاحیه های آن ،بر اساس پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور و موافقت وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی ،مواد 2و3 آئین نامه مذکور به شرح ذیل اصلاح و برای اجرا ابلاغ می گردد.
ماده (2) آئین نامه و تبصره های آن حذف و متن ذیل جایگزین آن شود:
بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی در خصوص تغییرات ماده 2 و 3 آیین نامه اجرایی ماده 95 ق .م.م به ارائه خلاصه این بخشنامه و مهمترین تغییرات انجام شده می پردازیم:
نکته: مودیانی که صرفا فعالیت ارائه خدمات داشته باشند کما فی السابق 50 درصد نصاب های تعیین شده مبنای گروهبندی می باشد.
الف- حذف مواد تبصره 1 ذیل بند ب ماده 2 آیین نامه قبلی((مودیان مالیاتی که در هر گروه مالیاتی قرار میگیرند تا سه سال بعد ،از نظر انجام تکالیف قانونی در طبقات پایین تر قرار نخواهند گرفت.))
ب- بر اساس تبصره 2 ذیل بند ب ماده 2 آیین نامه قبلی ،انتخاب گروه صاحبان مشاغل در دو سال اول شروع فعالیت بر عهده شخص مودی بوده است اما پس از اجرایی شدن مفاد بخشنامه جدید این دسته از مودیان ،در سال اول جزو گروه سوم محسوب و از سال سوم فعالیت به بعد می بایست بر اساس نصاب های مقرر طبقه بندی شده و نسبت به انجام تکالیف قانونی عمل نمایند.
ج- مودیان گروههای دوم یا سوم در صورت ارائه اظهارنامه گروههای بالاتر در زمره مودیان گروه بالاتر قرار نخواهند گرفت.
لازم به ذکر است مفاد تغییرات یاد شده از عملکرد سال 1400 اجرایی می باشد بنابراین گروه بندی مودیان مالیاتی جهت ارائه اظهارنامه عملکرد سال 1399 در سال 1400 مطابق بخشنامه پیشین خواهد بود.
| گروه | تا عملکرد منتهی به پایان سال 99 | از عملکرد ابتدای سال 1400 | ||
| گروه سوم | مجموع فروش کالا و خدمات سال قبل | کمتر از 10 میلیارد ریال | درآمد ابرازی (فروش کالاو ارائه خدمات)بر اساس اظهارنامه تسلیمی دو سال قبل یا آخرین درآمد قطعی شده(مشروط به ابلاغ برگ قطعی حداکثر تا پایان دی ماه سال قبل) | کمتز از 18 میلیارد ریال |
| گروه دوم | بیش از 10 میلیارد ریال و مساوی یا کمتر از 30 میلیارد ریال | بیش از 18 میلیارد ریال و مساوی یا کمتر از 55 میلیارد ریال | ||
| گروه اول | بیش از 30 میلیارد ریال | بیش از 55 میلیارد ریال | ||
کلام آخر
مالیات بر درآمد نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد. این سیستم با هدف ایجاد عدالت مالیاتی طراحی شده؛ اما موفقیت آن نیازمند همکاری دولت و مردم است. آگاهی از آخرین قوانین مالیات اشخاص حقیقی در سال 1403 و پرداخت به موقع آن، به توسعه کشور کمک می‌کند. از سوی دیگر، دولت نیز باید در مصرف منابع مالیاتی شفاف عمل کند. بهبود سیستم مالیاتی میتواند به رشد اقتصادی و عدالت اجتماعی بیشتر منجر شود. در نهایت، مشارکت آگاهانه همه شهروندان در امر مالیات، گامی مهم در جهت پیشرفت کشور است.